وقتی بازی‌ها پرواز می‌کنند
کارت‌های گرافیکی جدید دیگر به توان تراشه اکتفا نمی‌کنند. مدت‌ها بود که در بازار کارت‌های گرافیکی تنها مدل‌هایی یکسان با برندهایی متفاوت دیده می‌شد که همگی ساختاری مشابه با مدل مرجع داشتند و بزرگ‌ترین اختلاف آنها با یکدیگر نوع بسته‌بندی و درنهایت برچسب روی کارت بود. اما این روند ناخوشایند مدتی است که در حال تغییر است. نمونه این حرکت‌ها را نیز می‌توان در محصولات برندهایی مانند زوتک و اسوس دید که با ایجاد تغییرات و اصلاح ساختار کارت‌ها، مدل‌هایی جدید و متمایز را برای رقابت حاضر می‌کنند. اولین گزینه یا به عبارتی ظاهری‌ترین گزینه که در این کارت‌ها بهینه می‌شود سیستم خنک‌کننده است که شاید در کارکرد کارت گرافیکی در کوتاه مدت تاثیر مستقیمی نداشته باشد اما می‌تواند با کاهش دمای تراشه و بخش‌های دیگر نقش مهمی در افزایش عمر محصول ایفا کند ضمن اینکه یک خنک‌کننده مناسب به حرفه‌ای‌ها این امکان را می‌دهد که در تنظیمات تراشه تغییر ایجاد کنند و اورکلاک موفقی انجام دهند. البته بدیهی است که در این موارد، اصلاحات انجام شده محدود به ساختار فن و کولر کارت نمی‌شود و در اغلب اوقات کل مدار چاپی و هر آنچه که غیر از تراشه در کارایی کارت موثر است، مورد بازبینی قرار می‌گیرند.
نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که برندهای محدودی توانایی انجام این کار را دارند زیرا این فرآیند برای کارت‌های رده متوسط و ارزان اقتصادی نیست و در رده حرفه‌ای نیز در صورتیکه برند مورد نظر سهم بازار مناسبی نداشته باشد این تغییرات نتیجه اقتصادی در پی نخواهند داشت. پس اگرچه کارت‌های اصلاح شده گران‌تر از مدل‌های معمولی به فروش می‌رسند اما کیفیت کارت در سطح قابل توجهی است و می‌تواند نظر کاربران حرفه‌ای را جلب کند.
یکی از این مدل‌ها با نام طولانی EAH6970 DCII/2DI4S/2GD5 توسط اسوس تولید شده است. همانطور که از نام این مدل مشخص است در این کارت از تراشه‌های HD 6970 ساخت AMD استفاده شده و مجهز به سیستم خنک‌کننده دایرکت‌سی‌یو نسل دوم (DirectCU II) هستند. این فناوری توسط اسوس ابداع شده و در آن از بلوک‌های جمع‌آوری حرارت روی تراشه استفاده نمی‌شود. در مقابل لوله‌های مسی که پیش از این حرارت را از روی تراشه جمع کرده و به پره‌های کولر منتقل می‌کردند، حالا خود بطور مستقیم روی تراشه نصب می‌شوند و در نتیجه انتقال گرما بدون واسطه انجام می‌گیرد. البته این روش نیز موافقان و مخالفان خود را دارد با این حال آزمایشات نشان می‌دهند که در این فناوری حرارت کارت به میزان 20 درصد در مقایسه با کارت‌هایی که فاقد این فناوری هستند بیشتر کاهش پیدا می‌کند. از دیگر ویژگی های این مدل اورکلاک جزیی آن نسبت به مدل مرجع است. این مقدار جزیی را می‌توان آن نادیده گرفت و تاثیر زیادی روی کارایی کارت ندارد اما اورکلاکینگ کارت به این مقدار محدود نمی‌شود و توانایی آن در حد بالاتری است ضمن اینکه توجه داشته باشید فرکانس این مدل به 890 مگاهرتز رسیده است که برای یک تراشه گرافیکی فرکانس بالایی است و اغلب مدل‌های رایج وارد این محدوده از فرکانس نمی‌شوند.
مشخصات فنی
معمولا توضیح مشخصات فنی جذابیت زیادی ندارد با این حال تلاش می‌کنیم این مشخصات را به‌صورت کاربردی و مقایسه‌ای توضیح دهیم.
این مدل از استاندارد PCIe 2.1 برای گذرگاه باس استفاده می‌کند. این روایت آخرین نسخه از استانداردهای ارایه شده برای رابط پی‌سی‌آی اکسپرس است و هنوز مادربوردهایی که بیشتر از این مقدار را پشتیبانی کنند تولید نشده‌اند. البته در نمایشگاه کامپیوتکس امسال مادربوردهای جدید که مجهز به تراشه X79 اینتل هستند و اواخر سال جاری وارد بازار خواهند شد از نسل سوم این استاندارد پشتیبانی می‌کنند. ضمن اینکه MSI نیز یک مدل از مادربوردهای مجهز به تراشه Z68 با قابلیت PCIe 0/3 را تولید کرده است. با این حال فعلا این استاندارد جدیدترین رابط قابل استفاده در کارت‌های گرافیکی و مادربوردها است.
تراشه به‌کار رفته در این مدل از نوع حرفه‌ای‌ترین رادئون‌های نسل ششم است که با نام HD 6970 شناخته می‌شود. این تراشه پردازشی در این کارت با فرکانس 890 مگاهرتز اجرا می‌شود و از خانواده‌ای به نام Cayman است. در این خانواده دو تراشه حرفه‌ای وجود دارد و HD 6950 نیز عضو دیگر آن است. این تراشه بر اساس فناوری ساخت 40 نانومتری تولید می‌شود اما به دلیل وجود 2 میلیارد و 640 میلیون ترانزیستور در آن، همچنان اندازه بزرگی دارد. در ساختار این تراشه می‌توان 24 خوشه پردازشی را مشاهده کرد که هر کدام از آنها دارای 64 واحد کوچک پردازشی هستند. با محاسبه این تعداد به نظر می‌رسد که 1536 هسته پردازشی در این تراشه قرار داده شده است که این مقدار واقعی نیست. از نظر فیزیکی می‌توان گفت تعداد هسته‌های پردازشی 384 عدد است که به آنها پردازنده‌های جریانی یا استریم نیز گفته می‌شود. این تراشه‌ها دارای 96 واحد پردازش بافتی هستند و توان پردازش آنها به 7/2 ترافلاپ می‌رسد. مجموع واحدهای ROP نیز 160 واحد است. میزان توان مصرفی این تراشه قدرتمند 190 وات تحت بار پردازشی عنوان شده و در حالت غیرفعال نیز این مقدار تا 20 وات کاهش پیدا می‌کند.
ساختار تراشه در مدل‌های سری HD 6900 به صورت دوبخشی است به این معنی که این تراشه‌ها هرکدام از دو بخش مجزا تشکیل شده‌اند و به عنوان مثال در همین مدل HD 6970 دو بخش وجود دارد که در هرکدام از آنها می‌توان 12 خوشه پردازشی را مشاهده کرد. یکی از اصلاحاتی که در این تراشه‌ها انجام شد تغییر نوع پردازنده‌ها از VLIW5 به VLIW4 است. این تغییر ساختار با حذف یک واحد به نام T-Unit به دست آمده و نتیجه آن نیز برابر شدن توان پردازش تمام پردازنده‌های جریانی است. این تغییرات باعث افزایش کارایی به میزان 10 درصد در هر میلیمتر مربع می‌شود.
نوع حافظه‌های به کار رفته در این کارت GDDR5 است. شرکت AMD خیلی پیش‌تر از انویدیا به سراغ این نوع از حافظه‌ها رفت و مهم‌ترین ویژگی آنها نیز پشتیبانی از فرکانس‌های بالا است. تراشه‌های حافظه در این مدل دارای فرکانس 1375 مگاهرتز هستند اما این فرکانس در واقع فرکانس پایه آنها محسوب می‌شود زیرا فرکانس موثر آنها چهار برابر این مقدار است و در واقع آنها در فرکانس 5500 مگاهرتز فعالیت می‌کنند. این فرکانس بالا باعث شده تا نرخ انتقال اطلاعات در سطح بالایی باشد و به همین دلیل AMD هنوز هم در مدل‌های حرفه‌ای خود از رابط باس 256 بیتی استفاده می‌کند. به این معنی که به جای افزایش باس به رابط‌های بالاترمثلا 384 یا 512 بیتی، فرکانس حافظه را بالا برده است. در نتیجه نرخ انتقال اطلاعات برابر با 176 گیگابایت بر ثانیه است. در تمام کارت‌های سری HD6900 از دو گیگابایت حافظه استفاده می‌شود.
مشخصات ظاهری
هنگام مشاهده کارت اولین نکته‌ای که جلب توجه می‌کند اندازه بزرگ و غیرطبیعی آن است. این مدل هنگامیکه روی مادربورد نصب می‌شود به اندازه سه شکاف توسعه را می‌پوشاند و اگر به ساختار کارت توجه کنید خواهید دید که این مقدار به علت نوع فن و سیستم خنک‌کننده استفاده شده در EAH6970 DCII است و تقریبا 5/2 شکاف توسعه توسط این سیستم پوشانده می‌شود و اندازه بورد حتی به اندازه یک شکاف کامل نیست.
پنل پشت کارت کاملا متفاوت از مدل‌های مشابه است زیرا در این قسمت 6 خروجی تصویری قدرتمند دیده می‌شود که هرکدام از آنها توانایی زیادی برای انتقال تصاویر دارند. از این تعداد دو عدد به پورت‌های DVI اختصاص دارد که از دقت تصویر 1200×1920 پشتیبانی می‌کنند. این درگاه توانایی انتقال تصاویر در دقت بالاتر را ندارد اما در پایین این قسمت چهار درگاه DisplayPort نسخه 2/1 دیده می‌شود که می‌توانند دقت تصویر 1600×2560 را فراهم کنند. در نسل پنجم کارت‌های رادئون یک فناوری با نام آی‌فینیتی برای اولین بار مطرح شد و امکان استفاده از چند مانیتور با قابلیت مدیریت تصاویر آنها را فراهم می‌کرد. به این صورت که می‌توانید 6 مانیتور را کنار هم بگذارید و مشخص کنید تصویر هر کدام چه دقتی داشته باشد و یا در چه جهتی نمایش داده شود. با این کارت گرافیکی به‌طور مستقیم می‌توانید این 6 مانیتور را به کارت متصل کنید در حالیکه پیش از این و در مدل‌های محدودتر برای این کار باید از مبدل و تقسیم‌کننده DisplayPort استفاده می‌کردید.
اگر به بالای کارت و جاییکه پل کراس‌فایر نصب می‌شود دقت کنید در کنار این محل می‌توانید یک سوییچ کوچک را ببینید. این سوییچ در مدل‌های حرفه‌ای AMD استفاده می‌شود و کاربرد آن هم جابه‌جایی میان بایوس‌های کارت است. در این کارت‌ها دو نوع بایوس به کار رفته که نوع اول دارای تنظیمات پیش‌فرض است و صحت کارکرد کارت را تضمین می‌کندو سوییچ دوم مخصوص تغییرات است. به عنوان مثال زمانیکه کارت را اورکلاک می‌کنید و این تغییرات را از طریق بایوس آن انجام می‌دهید و یا حتی بایوس را با نسخه‌های اصلاح شده تعویض می‌کنید ممکن است کارایی کارت تحت تاثیر قرار گفته و حتی متوقف شود. در این حالت می‌توانید تنظیمات را از طریق بازیابی بایوس اول به حالت پیش‌فرض و مطمئن بازگردانید.
دو قسمت برای اتصال پل کراس‌فایر در این کارت وجود دارد به این معنی که می‌توانید چهار کارت را در کنار یکدیگر قرار دهید. با این حال اندازه این کارت‌ها امکان نصب این تعداد را غیرممکن می‌کند ولی در هر صورت این مدل‌ها از کراس‌فایر‌ایکس پشتیبانی می‌کنند. قسمت دیگر در بالای کارت به محل اتصال پاور اختصاص دارد و برای تامین توان مصرفی این کارت باید دو کانکتور هشت‌پین را روی این مدل نصب کنید. پس هنگام انتخاب پاور دقت داشته باشید که دارای دو کانکتور هشت پین باشد.
سیستم خنک‌کننده این مدل کارایی قابل قبولی در کاهش دمای کارت دارد و از در آن از دو فن 80 میلیمتری استفاده شده است که می‌توانند در حالت غیرفعال دمای کارت را در حدود 34 درجه سانتیگراد و در حالت فعال در حدود 61 درجه سانتیگراد نگاه دارند. این کاهش دما با چرخش فن‌ها مقدور می‌شود بنابراین باید به میزان نویز حاصل از آن نیز توجه داشت. در بررسی‌هایی که سایت Guru3d روی میزان نویز این کارت انجام داده است مشخص شد 37 دسی‌بل نویز صوتی تولید می‌کند که رقم قابل قبولی است. بنابراین شما صدای فن‌ها را خواهید شنید با این حال این صدا بسیار کم و در حد صدای ناشی از یک جریان هوا است.
بابک نقاش
منبع : عصر ارتباط
موضوعات مرتبط: کارت گرافیک